Δικαιωμάτα και Υποχρεώσεις Αιτούντων

Δικαιώματα αιτούντων διεθνούς προστασίας

Ως αιτών διεθνή προστασία στην Ελλάδα έχετε τα ακόλουθα δικαιώματα:

• Έχετε δικαίωμα να παραμείνετε στην Ελλάδα μέχρι να ολοκληρωθεί η εξέταση της αίτησής σας και απαγορεύεται να απελαθείτε μέχρι να ολοκληρωθεί η εξέταση της αίτησής σας.
• Μπορείτε να κυκλοφορείτε ελεύθερα στη χώρα, εκτός εάν στο δελτίο που έχετε πάρει ορίζεται συγκεκριμένο τμήμα της χώρας στο οποίο επιτρέπεται να κυκλοφορείτε, δηλαδή γεωγραφικός περιορισμός.
• Έχετε δικαίωμα να ενημερώνεστε σε γλώσσα που καταλαβαίνετε σχετικά με την εξέλιξη της αίτησής σας, για τις προθεσμίες στα διάφορα στάδια της αίτησής σας, για το δικαίωμα σας για προσφυγή και για τις αποφάσεις σχετικά με τις αιτήσεις σας.
• Έχετε δικαίωμα σε διερμηνεία χωρίς χρέωση στα διάφορα στάδια της αίτησης σας και στη συνέντευξη.
• Έχετε δικαίωμα αν επιθυμείτε να επιστρέψετε στην πατρίδα σας.
• Έχετε δικαίωμα να επικοινωνήσετε με την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες ή με Οργάνωση που παρέχει νομική, ιατρική και ψυχολογική συνδρομή.
• Εφόσον δεν εργάζεστε και οι οικονομικοί σας πόροι δεν επαρκούν για να την κάλυψη των καθημερινών σας αναγκών, έχετε δικαίωμα σε επιδόματα.  Επίσης, μπορείτε να ζητήσετε να στεγαστείτε σε Κέντρο Φιλοξενίας ή άλλο χώρο στέγασης (προγράμματα στέγασης σε ιδιωτικές κατοικίες ή ξενοδοχεία). Το αίτημά σας θα γίνει δεκτό, εφόσον υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις.
• Έχετε δικαίωμα να στεγαστείτε μαζί με την οικογένεια σας. 
• Έχετε δικαίωμα να εργαστείτε υπό τις προϋποθέσεις που θέτει η ελληνική νομοθεσία, μετά την πάροδο έξι (6) μηνών από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης διεθνούς προστασίας, και εφόσον έχετε Δελτίο Αιτούντος Διεθνούς Προστασίας.
• Έχετε τα ίδια ασφαλιστικά δικαιώματα και υποχρεώσεις, ως εργαζόμενος, όπως οι Έλληνες πολίτες.
• Προκειμένου να έχετε πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, μπορείτε να αποκτήσετε Προσωρινό Αριθμό Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (Π.Α.Α.Υ.Π.Α.).
• Τα παιδιά σας έχουν πρόσβαση στη δωρεάν δημόσια εκπαίδευση.
• Αν είστε ενήλικος έχετε δικαίωμα πρόσβασης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
• Έχετε πρόσβαση σε επαγγελματική κατάρτιση.
• Αν είστε άτομο με αναπηρία 67% και άνω, έχετε δικαίωμα να λάβετε επίδομα αναπηρίας, εφόσον δεν είναι δυνατή η διαμονή σας σε Κέντρο Φιλοξενίας.

Υποχρεώσεις αιτούντων διεθνή προστασία

Ως αιτών διεθνή προστασία στην Ελλάδα, έχετε τις ακόλουθες υποχρεώσεις:

• Το δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία είναι προσωρινός τίτλος που παρέχει συγκεκριμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις, και δεν ισοδυναμεί με άδεια διαμονής. Πρέπει να το έχετε πάντα μαζί σας.
• Δεν μπορείτε να ταξιδέψετε εκτός Ελλάδας –με εξαίρεση ειδικές συνθήκες όταν ανακύπτουν σοβαροί ανθρωπιστικοί λόγοι, οι οποίοι υπαγορεύουν την παρουσία σας σε άλλη χώρα όπως αποδεδειγμένα σοβαροί λόγοι υγείας. Θα πρέπει να κάνετε αίτηση στην Υπηρεσία προκειμένου να εκδοθεί ταξιδιωτικό έγγραφο. Εάν φύγετε από τη χώρα χωρίς να ενημερώσετε την Υπηρεσία Ασύλου, η εξέταση της αίτησής σας θα διακοπεί.
• Πρέπει να παραμείνετε στην Ελλάδα μέχρι να ολοκληρωθεί η εξέταση της αίτησής σας.
• Δεν μπορείτε να φέρετε στην Ελλάδα την οικογένειά σας από τη χώρα καταγωγής σας.
• Πρέπει να συνεργάζεστε με τις ελληνικές αρχές για κάθε θέμα σχετικό με την αίτησή σας και την εξακρίβωση των στοιχείων της ταυτότητάς σας.
• Πρέπει να παρουσιάζεστε ενώπιον των Αρχών Παραλαβής αυτοπροσώπως, χωρίς καθυστέρηση όποτε κληθείτε από τις αρμόδιες αρχές.
• Πρέπει να παραδώσετε το ταξιδιωτικό σας έγγραφο και να προσκομίσετε οποιοδήποτε άλλο έγγραφο έχετε στην κατοχή σας και σχετίζεται με την εξέταση της αίτησης και των στοιχείων που πιστοποιούν την ταυτότητά σας, τη χώρα προέλευσης και τον τόπο καταγωγής σας, καθώς και την οικογενειακή σας κατάσταση.
• Πρέπει να ενημερώνετε την Υπηρεσία Ασύλου αμέσως για τη διεύθυνση κατοικίας σας και για τα στοιχεία επικοινωνίας σας, καθώς και για κάθε αλλαγή τους. Μπορείτε να υποβάλλετε και ηλεκτρονική αίτηση για αλλαγή στοιχείων επικοινωνίας. Η Υπηρεσία Ασύλου θα στέλνει στη διεύθυνση που δηλώνετε έγγραφα που έχουν σχέση με την αίτησή σας.
• Πρέπει να τηρείτε τις προθεσμίες που σας ορίζουν στα διάφορα στάδια της διαδικασίας εξέτασης της αίτησής σας.
• Πρέπει να φροντίζετε έγκαιρα για την ανανέωση του δελτίου σας πριν τη λήξη του, και το αργότερο κατά την επόμενη εργάσιμη ημέρα μετά τη λήξη του.
• Πρέπει να αποκαλύπτετε την πραγματική σας οικονομική κατάσταση σε περίπτωση που απολαμβάνετε παροχές από το Κράτος.
• Αν μένετε σε Κέντρος Υποδοχής και Ταυτοποίησης, Δομή Φιλοξενίας ή σε οποιονδήποτε άλλο χώρο στέγασης που σας παρέχετε οφείλετε να ακολουθείτε τους κανονισμούς λειτουργίας τους.
• Θα σας αφαιρεθούν ή θα περιοριστούν οι υλικές παροχές που λαμβάνετε (π.χ., επιδόματα, στέγαση, κτλ.), σε περιπτώσεις, όπως:
• αν εγκαταλείψετε τους χώρους φιλοξενίας χωρίς να ενημερώσετε τις αρμόδιες αρχές,
  • αν δε δηλώσετε αλλαγή των προσωπικών σας στοιχείων ή δεν ανταποκριθείτε στα αιτήματα παροχής πληροφοριών σχετικά με την αίτησή σας ή δεν παρουσιαστείτε στην προσωπική σας συνέντευξη εντός της οριζόμενης ημερομηνίας
  • όταν χωρίς δικαιολογουμένη αιτία δεν έχετε υποβάλλει αμέσως αίτηση διεθνούς προστασίας
  • αν αποκρύψετε οικονομικούς πόρους και έχετε επωφεληθεί με τρόπο αθέμιτο από τις υλικές συνθήκες υποδοχής.
  • αν παραβιάσατε τους κανονισμούς λειτουργίας των κέντρων φιλοξενίας
• Η παραβίαση του επιβαλλόμενου καθήκοντος συνεργασίας με τις αρμόδιες αρχές, ιδίως, η μη επικοινωνία με τις αρχές και η μη συνεργασία προκειμένου να διαπιστωθούν τα αναγκαία για την εξέταση της αίτησης στοιχεία, συνεπάγεται την παρεμπόδιση της απρόσκοπτης ολοκλήρωσης των διαδικασιών εξέτασης της αίτησης διεθνούς προστασίας και κατά συνέπεια οδηγεί στη διακοπή της εξέτασης της αίτησής σας.