Σημαντικά Σημεία της Διαδικασίας Β' Βαθμού
Η διαδικασία ενώπιον των Ανεξαρτήτων Επιτροπών Προσφυγών (άρθρα 92-107 του ν. 4636/2019, ΦΕΚ Α΄ 169) αποτελεί το δεύτερο βαθμό διοικητικής εξέτασης αιτήσεων διεθνούς προστασίας και διασφαλίζει το κατοχυρούμενο στο άρθρο 46 της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ «δικαίωμα πραγματικής προσφυγής ενώπιον δικαστηρίου». Ολοκληρώνεται με την έκδοση απόφασης εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων που δεν ξεπερνούν τις τριάντα (30) ημέρες από τη συζήτηση της υπόθεσης (άρθρο 101 του ν. 4636/2019), με εξαίρεση τις ενδικοφανείς προσφυγές που εξετάζονται στο πλαίσιο της διαδικασίας των συνόρων, στις οποίες η απόφαση εκδίδεται υποχρεωτικά εντός επτά (7) ημερών από τη συζήτηση της προσφυγής (άρθρο 90 παρ. 3 εδ. γ’ του ν. 4636/2019).
Η λειτουργία των Ανεξαρτήτων Επιτροπών Προσφυγών ρυθμίζεται από τον Κανονισμό Λειτουργίας της Αρχής Προσφυγών (Υ.Α. 26750/22.10.2020 – ΦΕΚ Β΄ 4852).
H διαδικασία εξέτασης της προσφυγής
Η διαδικασία ενώπιον των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών είναι κατά κανόνα έγγραφη, διενεργείται δηλαδή εκ του φακέλου που έχει σχηματιστεί. Ο προσφεύγων παρίσταται υποχρεωτικά αυτοπροσώπως ή διά πληρεξουσίου δικηγόρου (άρθρο 97 παρ. 1 και 2 του ν. 4636/2019). Η εν λόγω υποχρέωση αίρεται στις περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 78 παρ. 3 του ν. 4636/2019.
Προφορική ακρόαση
Η Ανεξάρτητη Επιτροπή Προσφυγών καλεί υποχρεωτικά τον προσφεύγοντα σε προφορική ακρόαση όταν:
- με την προσφυγή προσβάλλεται απόφαση ανάκλησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας,
- ανακύπτουν ζητήματα ή αμφιβολίες ως προς την πληρότητα της συνέντευξης, που πραγματοποιήθηκε κατά τον πρώτο βαθμό εξέτασης,
- ο προσφεύγων επικαλείται σοβαρά νέα στοιχεία, που αφορούν σε ουσιώδεις οψιγενείς ισχυρισμούς (άρθρο 97 παρ. 3 του ν. 4636/2019).
Σε αυτήν την περίπτωση η Αρχή Προσφυγών καλεί τον προσφεύγοντα ενώπιον της αρμόδιας Ανεξάρτητης Επιτροπής Προσφυγών.
Ο προσφεύγων ενημερώνεται το αργότερο δέκα (10) ημέρες, πριν την ημερομηνία συζήτησης της προσφυγής του, σε γλώσσα που κατανοεί, για τον τόπο και την ημερομηνία συζήτησης, καθώς και για το δικαίωμά του να παρασταθεί αυτοπροσώπως ή με το δικηγόρο ή άλλο σύμβουλό του ενώπιόν της, για να εκθέσει προφορικά, με τη βοήθεια κατάλληλου διερμηνέα, τα επιχειρήματά του και να δώσει τυχόν διευκρινίσεις (άρθρο 97 παρ. 4 του ν. 4636/2019).
Κατάθεση υπομνήματος
Ο προσφεύγων ή ο πληρεξούσιος δικηγόρος του δύναται να καταθέσει υπόμνημα για την ανάπτυξη των προβαλλόμενων με την προσφυγή ισχυρισμών το αργότερο τρεις (3) ημέρες πριν από τη συζήτηση της προσφυγής. Με το ίδιο υπόμνημα μπορεί να προβάλλει και οψιφανείς και οψιγενείς ισχυρισμούς. Στην ίδια προθεσμία οφείλει και να προσκομίσει τα αποδεικτικά των ισχυρισμών του στοιχεία. Κατ’ εξαίρεση εφόσον εφαρμόζεται η διαδικασία συνόρων (άρθρο 90 του ν. 4636/2019) οι ανωτέρω δύνανται να καταθέσουν υπόμνημα έως την προτεραία της συζήτησης της προσφυγής (άρθρο 99 του ν. 4636/2019). Το υπόμνημα και τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία υποβάλλονται αυτοπροσώπως στην Κεντρική Γραμματεία της Αρχής Προσφυγών, είτε αποστέλλονται σε μορφή αρχείου PDF ή WORD μεγέθους έως 3,5 MΒ έκαστο, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση appealsauthority@migration.gov.gr.
Αίτηση αναβολής
Η συζήτηση αναβάλλεται υποχρεωτικά:
- αν ο προσφεύγων που δεν παρίσταται δεν έχει κλητευθεί νομίμως, ή
- αν το ζητήσει ο προσφεύγων που, αν και παρίσταται, δεν έχει κλητευθεί νόμιμα.
Ο προσφεύγων, που παρίσταται αυτοπροσώπως, ή ο πληρεξούσιος δικηγόρος του δύναται να ζητήσει για μία μόνον φορά την αναβολή της συζήτησης και μόνον για σπουδαίο λόγο, εφόσον ο λόγος αποδεικνύεται παραχρήμα. Η υπόθεση που αναβάλλεται προσδιορίζεται για συζήτηση στην αμέσως επόμενη δικάσιμο και ανακοινώνεται η ημερομηνία στον προσφεύγοντα ή τον πληρεξούσιο δικηγόρο του. Για τη νέα ημερομηνία συζήτησης, δεν απαιτείται εκ νέου ειδοποίηση του προσφεύγοντος, που υπέβαλε το αίτημα αναβολής ή του δικηγόρου του (άρθρο 98 του ν. 4636/2019).
Η αίτηση υποβάλλεται αυτοπροσώπως στην Κεντρική Γραμματεία της Αρχής Προσφυγών, είτε αποστέλλεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση appealsauthority@migration.gov.gr.
Περιεχόμενο της απόφασης
Οι Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών αποφαίνονται σε δεύτερο βαθμό, δηλαδή τελεσίδικα (άρθρο 63 στοιχ. α’ του ν. 4636/2019) για το εαν ο αιτών άσυλο δικαιούται ή όχι διεθνούς προστασίας (προσφυγικό καθεστώς / επικουρική προστασία).
- Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, διατάσσουν την επιστροφή του αιτούντος και τάσσουν για το σκοπό αυτό προθεσμία οικειοθελούς αναχώρησης υπό την επιφύλαξη όσων ορίζονται στο άρθρο 22 παρ. 4 του ν. 3907/2011. Εάν κρίνουν ότι η επιστροφή είναι ανέφικτη για τους λόγους που προβλέπονται στο νόμο (άρθρο 41 του ν. 3907/2011) μπορούν να αναβάλουν την απομάκρυνση εκδίδοντας σχετική βεβαίωση αναβολής απομάκρυνσης (άρθρο 104 παρ. 4 του ν. 4636/2019, άρθρο 24 του ν. 3907/2011). Το αίτημα για την αναβολή της απομάκρυνσης πρέπει να κατατίθεται ενώπιον των Επιτροπών πριν την έκδοση της απόφασης. Η αρμοδιότητα για τη χορήγηση αναβολής της απομάκρυνσης από τις Επιτροπές ασκείται άπαξ. Αυτό σημαίνει ότι αιτήματα παράτασης της αναβολής απομάκρυνσης εξετάζονται από τις αρχές που είναι αρμόδιες για την εκτέλεση της απόφασης επιστροφής, δηλαδή την ΕΛ.ΑΣ., και όχι από τις Επιτροπές.
-
Οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας έχουν κάποια δικαιώματα (εκπαίδευση, στέγαση, ιατρική περίθαλψη, ασφάλεια και κοινωνική υποστήριξη). Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Ασύλου.
Επίδοση της απόφασης
Γίνεται αυτοπροσώπως, ταχυδρομικά, ηλεκτρονικά ή στον πληρεξούσιο δικηγόρο (άρθρο 82 του ν. 4636/2019).
- Έννομες συνέπειες από την επίδοση της απόφασης
Έναρξη της προθεσμίας για την οικειοθελή αναχώρηση και την άσκηση αίτησης ακύρωσης κατά της απόφασης (άρθρα 108 και 109 του ν. 4636/2019). Αφαίρεση-απενεργοποίηση Δ.Α.Α. και Π.Α.Α.Υ.Π.Α. που συνεπάγεται απώλεια του δικαιώματος πρόσβασης στην αγορά εργασίας και σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης.
Άσκηση αίτησης ακύρωσης
Κατά της απόφασης με την οποία απερρίφθη η ενδικοφανής προσφυγή, ο αιτών άσυλο μπορεί να ασκήσει αίτηση ακύρωσης ενώπιον του αρμοδίου κατά τόπο διοικητικού πρωτοδικείου. Αίτηση ακύρωσης κατά απόφασης επί ενδικοφανούς προσφυγής μπορεί να ασκηθεί και από τον Υπουργό (άρθρο 108 του ν. 4636/2019).
Δικαίωμα παραμονής στη Χώρα
Η κατάθεση της προσφυγής δεν συνεπάγεται δικαίωμα παραμονής στη Χώρα σε όλες τις περιπτώσεις των αιτούντων άσυλο. Υπάρχουν εξαιρέσεις (άρθρο 104 παρ. 2). Στις περιπτώσεις που δεν εμπίπτουν στις εν λόγω εξαιρέσεις το δικαίωμα παραμονής στη Χώρα ισχύει έως την έκδοση της δευτεροβάθμιας απόφασης δηλαδή της απόφασης των Ανεξαρτήτων Επιτροπών Προσφυγών επί της ενδικοφανούς προσφυγής (άρθρο 104 παρ. 1 του ν. 4636/2019).
Μετά την έκδοση απορριπτικής απόφασης ο αιτών άσυλο δεν έχει δικαίωμα παραμονής στη Χώρα, προστατεύεται όμως από την απομάκρυνση μέχρι την επίδοση της απορριπτικής απόφασης (άρθρο 92 παρ. 3 του ν. 4636/2019), καθώς και στις εξής περιπτώσεις:
1) Καθ’ όλη τη διάρκεια της προθεσμίας για οικειοθελή αναχώρηση που τάσσεται με την απορριπτική απόφαση, η οποία μπορεί να παραταθεί έως ένα (1) έτος (άρθρο 22 του ν. 3907/2011), υπό την επιφύλαξη όσων ορίζονται στο άρθρο 22 παρ. 4 του ν. 3907/2011 για τις περιπτώσεις στις οποίες προβλέπεται ότι μπορεί να μη χορηγείται προθεσμία, και
2) Καθ’ όλη τη διάρκεια αναβολής της απομάκρυνσης που διατάσσεται με την απορριπτική απόφαση (άρθρο 104 παρ. 4 του ν. 4636/2019, άρθρο 24 του ν. 3907/2011) όταν η επιστροφή είναι ανέφικτη για τους λόγους που προβλέπονται στο νόμο (άρθρο 41 του ν. 3907/2011).
Αίτηση τροποποίησης στοιχείων ταυτότητας των αιτούντων
Σε περίπτωση που κατά το στάδιο της συζήτησης της προσφυγής διαπιστωθεί η ανάγκη τροποποίησης των στοιχείων του Αιτούντος, αυτή γίνεται με την απόφαση της Ανεξάρτητης Επιτροπής Προσφυγών (άρθρο 79 παρ.6 του ν. 4636/2019). Σε περίπτωση που η ανάγκη τροποποίησης των στοιχείων του προσφεύγοντος διαπιστωθεί μετά την έκδοση τελεσίδικης απορριπτικής απόφασης, η τροποποίηση μπορεί να γίνει με απόφαση του Προϊσταμένου της Αρχής Προσφυγών (άρθρο 12 του ν. 4686/2020). Η αίτηση και τα απαραίτητα δικαιολογητικά [πρωτότυπο ή επικυρωμένο αντίγραφο Διαβατηρίου, Εθνικής Ταυτότητας ή Πιστοποιητικού που έχουν εκδοθεί από την αρμόδια αλλοδαπή Αρχή της χώρας καταγωγής (Προξενείο ή Πρεσβεία)] υποβάλλονται αυτοπροσώπως στην Κεντρική Γραμματεία της Αρχής Προσφυγών, είτε αποστέλλονται σε μορφή αρχείου PDF ή WORD μεγέθους έως 3,5 MΒ έκαστο, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση appealsauthority@migration.gov.gr.
Παροχή πληροφοριών/Αίτηση χορήγησης αντιγράφων φακέλου υπόθεσης
Οι δικηγόροι που εκπροσωπούν αιτούντες έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες του φακέλου τους, βάσει των οποίων λαμβάνεται ή θα ληφθεί η απόφαση (άρθρο 71, παρ. 4, του ν. 4636/2019) υπό την επιφύλαξη του άρθρου 69 παράγραφος 6, εδάφιο τρίτο του ίδιου νόμου. Η αίτηση υποβάλλεται αυτοπροσώπως στην Κεντρική Γραμματεία της Αρχής Προσφυγών, είτε αποστέλλεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση appealsauthority@migration.gov.gr.
Αίτηση επίσπευσης συζήτησης προσφυγής / δημοσίευσης απόφασης
Ο προσφεύγων ή ο πληρεξούσιος δικηγόρος του δύναται να καταθέσει Αίτηση επίσπευσης συζήτησης της προσφυγής, η οποία αξιολογείται από την Υπηρεσία. Ομοίως, οι ανωτέρω δύνανται να υποβάλουν αίτηση επίσπευσης δημοσίευσης απόφασης, η οποία αξιολογείται από την αρμόδια Ανεξάρτητη Επιτροπή Προσφυγών. Η αίτηση υποβάλλεται αυτοπροσώπως στην Κεντρική Γραμματεία της Αρχής Προσφυγών, είτε αποστέλλεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση appealsauthority@migration.gov.gr.
Αίτηση χορήγησης βεβαίωσης κατάστασης αιτήματος
Ο προσφεύγων ή ο πληρεξούσιος δικηγόρος του δύναται να καταθέσει Αίτηση χορήγησης βεβαίωσης κατάστασης αιτήματος προκειμένου να ενημερωθεί για το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η σχετική διαδικασία εξέτασης της προσφυγής του. Η αίτηση υποβάλλεται αυτοπροσώπως στην Κεντρική Γραμματεία της Αρχής Προσφυγών, είτε αποστέλλεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση appealsauthority@migration.gov.gr.
Κατεβάστε τις αιτήσεις: