Η Αίτηση Ασύλου (Διεθνή Προστασία)
Η πρόσβαση στη διαδικασία διεθνούς προστασίας είναι ελεύθερη και δωρεάν.
Αιτούντες διεθνή προστασία είναι οι υπήκοοι τρίτης χώρας ή ανιθαγενείς, οι οποίοι καταθέτουν αίτηση διεθνούς προστασίας ενώπιον των Περιφερειακών Γραφείων ή Αυτοτελών Κλιμακίων Ασύλου ή σε Κλιμάκια της Υπηρεσίας Ασύλου που βρίσκονται σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Οι αιτούντες διεθνή προστασία ζητούν να μην απελαθούν γιατί φοβούνται δίωξη λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων, ή γιατί κινδυνεύουν να υποστούν σοβαρή βλάβη στη χώρα καταγωγής ή προηγούμενης διαμονής του, ιδίως γιατί κινδυνεύουν με θανατική ποινή ή εκτέλεση, με βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή κινδυνεύει η ζωή ή η ακεραιότητά τους λόγω διεθνούς ή εμφύλιας σύρραξης.
Αιτούντες διεθνή προστασία θεωρούνται και οι υπήκοι τρίτης χώρας ή ανιθαγενείς, οι οποίοι μεταφέρονται στην Ελλάδα από κράτος που εφαρμόζει τον Κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙΙ».
Μπορείτε να υποβάλετε αίτηση και για τα μέλη της οικογένειάς σας εφόσον αυτά είναι μαζί σας στην Ελλάδα και το επιθυμούν. Θα πρέπει και αυτά να προσέλθουν μαζί σας στην Υπηρεσία Ασύλου.
Η Υπηρεσία Ασύλου δεν είναι αρμόδια να παραλάβει την αίτησή σας:
α) εάν έχετε ήδη υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας στην Αστυνομία, η οποία εκκρεμεί,
β) εάν είστε κάτοχος ειδικού δελτίου αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού (ροζ κάρτα).
Η Υπηρεσία Ασύλου μπορεί να παραλάβει μία αίτηση ως μεταγενέστερη μόνο εάν για την αίτηση που είχατε υποβάλει στην Αστυνομία έχετε λάβει τελεσίδικη απορριπτική απόφαση.
Αν είστε ανήλικος και βρίσκεστε στην Ελλάδα χωρίς να συνοδεύεστε από τους γονείς σας, ακολουθήστε αυτόv τον σύνδεσμο.
Αν είστε κρατούμενος ή παραμένετε σε Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), ακολουθήστε αυτόv τον σύνδεσμο.
Αρμόδιες αρχές για να υποβάλετε την αίτησή σας είναι τα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου και τα Αυτοτελή Κλιμάκια Ασύλου.
Η Διαδικασία Αίτησης Ασύλου (Α΄Βαθμός)
H πρόσβαση στη διαδικασία διεθνούς προστασίας είναι ελεύθερη και δωρεάν. Κάθε υπήκοος τρίτης χώρας ή ανιθαγενής έχει δικαίωμα υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας.
Η αίτηση υποβάλλεται ενώπιον των Αρχών Παραλαβής, οι οποίες διενεργούν αμέσως πλήρη καταγραφή. Οι αρμόδιες Αρχές Παραλαβής είναι τα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου, τα Αυτοτελή Κλιμάκια της Υπηρεσίας και τα Κινητά Κλιμάκια της Υπηρεσίας Ασύλου. Η αίτηση Διεθνούς Προστασίας κατατίθεται αυτοπροσώπως. Εν τούτοις, η αίτηση μπορεί πλέον να υποβληθεί ηλεκτρονικά μέσω της εφαρμογής αυτοκαταγραφής. Μπορείτε να υποβάλετε αίτηση και για τα μέλη της οικογένειάς σας εφόσον αυτά είναι μαζί σας στην Ελλάδα και το επιθυμούν. Θα πρέπει και αυτά να προσέλθουν μαζί σας στην Υπηρεσία Ασύλου.
Αν έχετε εισέλθει στη χώρα χωρίς τις νόμιμες διατυπώσεις ή διαμένετε στην Ελλάδα χωρίς τις νόμιμες διατυπώσεις θα μεταφερθείτε σε Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης, και εφόσον δεν έχετε έγγραφο δημόσιας αρχής που να αποδεικνύει την ιθαγένεια και την ταυτότητά σας, θα υποβληθείτε σε διαδικασίες υποδοχής και ταυτοποίησης. Σε αυτήν την περίπτωση, προκειμένου να υποβάλλετε αίτηση διεθνούς προστασίας θα παραπεμφθείτε στον κατά τόπον αρμόδιο Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου, Κλιμάκιο του οποίου μπορεί να λειτουργεί στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στο οποίο διαμένετε. Θα παραμείνετε υποχρεωτικά στις εγκαταστάσεις του Κέντρου για όσο χρόνο διαρκεί η διαδικασία εξέτασης της αίτησής σας, εφόσον αυτό το διάστημα δεν υπερβαίνει τις είκοσι πέντε (25) ημέρες.
Σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. αν υποβάλλετε αίτηση στα σύνορα σε ζώνες διέλευσης λιμένων ή αερολιμένων της χώρας, αν παραπλανήσετε τις αρχές δίδοντας ψευδείς πληροφορίες, αν είστε κρατούμενοι, και σε άλλες περιπτώσεις που αναφέρει ο νόμος) η αίτησή σας θα εξεταστεί κατά προτεραιότητα.
Συνολικά, η εξέταση της αίτησής σας μπορεί να διαρκέσει από είκοσι (20) ημέρες έως έξι (6) μήνες, ανάλογα με την περίπτωσή σας.
Η Καταγραφή
Η πλήρης καταγραφή της αίτησής σας περιλαμβάνει τα στοιχεία ταυτότητας, τη χώρα καταγωγής σας, το όνομα του πατέρα, της μητέρας, του/της συζύγου και των τέκνων σας, τη διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας εφόσον υπάρχει, βιομετρικά στοιχεία αναγνώρισης, πλήρη αναφορά των λόγων για τους οποίους ζητάτε διεθνή προστασία, διεύθυνση κατοικίας ή διαμονής, τη γλώσσα στην οποία επιθυμείτε να εξεταστεί η αίτησή σας καθώς και, αν επιθυμείτε, τον ορισμό εξουσιοδοτημένου εκπρόσωπου.
Σε περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο δεν είναι δυνατή η πλήρης καταγραφή σας, θα πρέπει σε διάστημα τριών (3) εργάσιμων ημερών από την υποβολή της αίτησής σας να γίνει η απλή καταγραφή των ελάχιστων απαραίτητων στοιχείων μεταξύ των οποίων και η γλώσσα στην οποία επιθυμείτε να εξεταστεί η αίτησή σας. Στη συνέχεια θα γίνει η πλήρης καταγραφή της αίτησής σας σε συγκεκριμένη ημερομηνία για την οποία θα ενημερωθείτε. Στη περίπτωση αυτή θα σας χορηγηθεί έγγραφο που φέρει τα στοιχεία σας και τη φωτογραφία σας. Το έγγραφο αυτό θα το παραδώσετε κατά την οριστική καταγραφή σας και θα αντικατασταθεί από το Δελτίο Αιτούντος Διεθνούς Προστασίας.
Η Υποβολή της Αίτησης Ασύλου
Όταν υποβάλετε την αίτηση, θα υπάρχει διερμηνέας που θα σας βοηθήσει σε γλώσσα που κατανοείτε ώστε να συνδράμει στην επικοινωνία σας με τους υπαλλήλους της Υπηρεσίας Ασύλου.
Όταν υποβάλετε την αίτησή σας θα πρέπει να απαντήσετε με πλήρη ειλικρίνεια στις ερωτήσεις του υπαλλήλου. Εάν καταθέσετε αναληθή στοιχεία ή ισχυρισμούς αυτό θα επηρεάσει αρνητικά την κρίση επί της αίτησής σας.
Αν είστε ασυνόδευτος ανήλικος, δηλαδή κάτω των δεκαοχτώ (18) ετών και δεν συνοδεύεστε από κάποιον ενήλικο που είναι υπεύθυνος για τη φροντίδα σας, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία οι Αρχές πρέπει να ενημερώσουν άμεσα τον αρμόδιο Εισαγγελέα. Ο Εισαγγελέας θα ορίσει έναν επίτροπο που θα έχει την ευθύνη σας και θα προασπίζει τα συμφέροντά σας. Αν είστε κάτω των δεκαπέντε (15) ετών, την αίτηση διεθνούς προστασίας πρέπει να την υποβάλει ο εκπρόσωπος που σας έχει οριστεί. Αν είστε άνω των δεκαπέντε (15) ετών, μπορείτε ο ίδιος να υποβάλετε την αίτησή σας. Η αρμόδια αρχή για την προστασία σας είναι η Γενική Γραμματεία Ασυνόδευτων Ανηλίκων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, η οποία σε συνεργασία με τις Αρχές θα φροντίσουν για την προστασία σας και τη φιλοξενία σας σε κατάλληλο περιβάλλον για ανηλίκους.
Όταν υποβάλετε την αίτηση διεθνούς προστασίας, θα φωτογραφηθείτε και θα ληφθούν τα δακτυλικά σας αποτυπώματα, καθώς και των μελών της οικογένειάς σας που είναι άνω των δεκατεσσάρων (14) ετών. Τα δακτυλικά αποτυπώματα θα εισαχθούν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Βάση EURODAC, και σε περίπτωση που έχετε υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας σε άλλο κράτος της Ευρώπης που εφαρμόζει τον Κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙΙ», ενδέχεται να μεταφερθείτε εκεί για να εξετασθεί η αίτησή σας.
Θα πρέπει να παραδώσετε τα ταξιδιωτικά σας έγγραφα (διαβατήριο) ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο έχετε στην κατοχή σας που έχει σχέση με την εξέταση της αίτησής σας και με την εξακρίβωση της ταυτότητάς σας και των μελών της οικογένειάς σας, της χώρας προέλευσης και του τόπου καταγωγής σας, καθώς και της οικογενειακής σας κατάστασης.
Μπορεί να δεχθείτε σωματική έρευνα ή έρευνα των αντικειμένων σας. Μπορεί να υποβληθείτε σε ιατρικές εξετάσεις.
Η Υπηρεσία Ασύλου θα σας ορίσει ημερομηνία συνέντευξης και θα λάβετε το Δελτίο Αιτούντος Διεθνή Προστασία που μπορεί να έχει διάρκεια έως έξι (6) μήνες. Το δελτίο αυτό πρέπει να το έχετε πάντα μαζί σας.
Όταν υποβάλετε την αίτηση θα σας ενημερώσουν σε γλώσσα που κατανοείτε για τη διαδικασία, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις σας ως αιτών διεθνή προστασία, καθώς και για τις προθεσμίες που ισχύουν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Αν είστε θύμα βασανιστηρίων, βιασμού ή άλλων σοβαρών πράξεων βίας, πρέπει να ενημερώσετε σχετικά τις αρχές, ώστε να σας βοηθήσουν.
Οι πληροφορίες που θα δώσετε σχετικά με την αίτησή σας είναι εμπιστευτικές. Όλοι οι υπάλληλοι της Υπηρεσίας Ασύλου έχουν καθήκον εχεμύθειας και οι πληροφορίες που θα παρέχετε σε αυτή κατά τη διάρκεια της εξέτασης της αίτησής σας, δε θα αποκαλυφθούν στους φερόμενους ως φορείς δίωξης ή σοβαρής βλάβης.
Μπορείτε να ζητήσετε να επικοινωνήσετε με την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες ή με Οργάνωση που παρέχει νομική, ιατρική και ψυχολογική συνδρομή.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε τη βοήθεια δικηγόρου ή άλλου συμβούλου δικής σας επιλογής (χωρίς τη μεσολάβηση της Υπηρεσίας Ασύλου). Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να εξουσιοδοτήσετε με έγγραφο τον δικηγόρο ή σύμβουλο όπου απαιτείται η θεώρηση του γνησίου υπογραφής σας προκειμένου να μπορεί να παρίσταται κατά τη διάρκεια της συνέντευξής σας ή να σας εκπροσωπεί ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου. Η αμοιβή και τα έξοδα του δικηγόρου ή άλλου συμβούλου θα βαρύνουν εσάς.
Εάν είστε ευάλωτος[1] και η προγραμματισμένη συνέντευξή σας έχει οριστεί εντός δεκαπέντε ημερών από την υποβολή της αίτησής σας, μπορεί να σας δοθεί επιπλέον χρόνος (που δε μπορεί να υπερβεί τις 3 μέρες) για να προετοιμασθείτε κατάλληλα για τη συνέντευξη και να συμβουλευθείτε δικηγόρο ή άλλο σύμβουλο για να σας βοηθήσει κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Μπορείτε να ζητήσετε η συνέντευξη και η διερμηνεία να γίνουν από υπάλληλο του φύλου που επιθυμείτε, αν υπάρχουν σοβαροί λόγοι για αυτό. Το σχετικό αίτημά σας θα κριθεί από την Υπηρεσία και θα ικανοποιηθεί εάν υπάρχει αυτή η δυνατότητα.
Αν είστε ασυνόδευτος ανήλικος, θα πρέπει να ενημερωθείτε από τον επίτροπό σας για τη συνέντευξη. Ο επίτροπός σας θα προσκληθεί και μπορεί να είναι μαζί σας στη συνέντευξη. Αν προκύπτει αμφιβολία ως προς την ηλικία σας, οι Αρχές μπορούν να σας κάνουν ιατρικές εξετάσεις για να προσδιορίσουν την ηλικία σας. Για τη διαδικασία αυτή πρέπει να ενημερωθείτε εσείς και ο επίτροπός σας και πρέπει να συμφωνήσετε εσείς ή ο επίτροπός σας.
Όσοι/όσες εκδηλώσετε επιθυμία εθελούσιας επιστροφής, παραπέμπεστε για περαιτέρω ενημέρωση στον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστεσης (Δ.Ο.Μ.), ο οποίος και αναλαμβάνει τις διαδικασίες επαναπατρισμού σας. Σημειωτέον ότι διαδικασίες εθελοντικής επιστροφής αναλαμβάνει πλέον και η Ελληνική Αστυνομία (Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής).
Αν αλλάξετε τα στοιχεία επικοινωνίας σας, θα πρέπει να ενημερώσετε την Υπηρεσία Ασύλου.
[1] Ανήλικοι, ασυνόδευτοι ή μη, άμεσοι συγγενείς θυμάτων ναυαγίων, τα άτομα με αναπηρία, οι ηλικιωμένοι, οι εγκυμονούσες, οι μονογονεϊκές οικογένειες με ανήλικα παιδιά, τα θύματα εμπορίας ανθρώπων, τα άτομα με σοβαρές ασθένειες, τα άτομα με νοητική και ψυχική αναπηρία και τα άτομα που έχουν υποστεί βασανιστήρια, βιασμό ή άλλες σοβαρές μορφές ψυχολογικής, φυσικής ή σεξουαλικής βίας, όπως τα θύματα ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων.